Espainiako eta Euskadiko gobernuek eta biktimek batera salatu dute indarkeria erabili zutenen gorespen epikoa, eta "terrorismoaren deslegitimazio etiko, sozial eta politikoa" eskatu dute

Espainiako eta Euskadiko gobernuek eta biktimek batera salatu dute indarkeria erabili zutenen gorespen epikoa, eta "terrorismoaren deslegitimazio etiko, sozial eta politikoa" eskatu dute

17/09/2021

  • Denis Itxaso Gobernuaren ordezkariak eta Beatriz Artolazabal Justizia sailburuak terrorismoaren biktimekin batera Oroimenean aldarrikatu dutenez, "bere biktimentzat guztiz umiliagarria da martiri izatera 39 hilketa eta 240 zauritu batu dituen pertsona igotzea".

 

  • Nafarroako Gobernuak, Foru Erkidegoko Gobernuaren ordezkariak, Terrorismoaren Biktimen Fundazioak eta erakunde eta biktima partikularrek bat egin dute oroimenerako ekimenarekin

Espainiako eta Eusko Jaurlaritzako gobernuek eta Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentroak bihotzezko omenaldia egin diete gaur terrorismoaren biktima guztiei eta, bereziki, Henri Parot-ek hildako 39 pertsonei. Ekitaldia egin da Sarek kartzelako egoera salatzeko erabili nahi duen eta Arrasaten bultzatu zuen Henri Parot-en aldeko ekitaldia baino egun bat lehenago, formatua azken unean aldatutakoa. Denis Itxaso EAEko Gobernuaren ordezkariak, Florencio Dominguez Oroimenerako zentroko zuzendariak eta Beatriz Artolazabal Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte politiketako sailburuak gidatu dute ekitaldia eta "indarkeria terrorista erabili zutenen goraipamen epikoa gune publikoan" aurpegiratu diete.

Omenaldi instituzionala EAEko Gobernuaren Ordezkaritzak eta Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentroak batera antolatu dute, eta Eusko Jaurlaritzak parte hartu du Oroimenerako Zentroa zuzentzen duen Patronatuko kide den aldetik. Martin Zabalza Nafarroako Gobernuko Giza Eskubideen zuzendaria eta Jose Luis Arasti Nafarroako Gobernuaren ordezkaria ere bertan izan dira. Monserrat Torija Barne Ministerioko Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko zuzendari nagusia, Gorka Urtaran Vitoria-Gasteizko alkatea eta Jose Antonio Rodriguez Ranz Eusko Jaurlaritzako Giza Eskubide, Memoria eta Lankidetzako sailburuordea bezala ere bertaratu dira.

Ekitaldian izan dira, besteak beste, Zaitu terrorismoaren biktimen elkarteak (Asunta Olaeta presidentea bertan izan da), ACFSEVT (Francisco Zaragoza presidentea), Terrorismoaren Biktimen Fundazioa (Tomás Caballero), Fernando Buesa Fundazioa (Marta Buesa eta Eduardo Mateo) eta ASERFAVITE-Ertzainen Elkartea (Agustin Larrinaga). Maribel Franco (Henri Paroten biktima zuzena), Marian Romero eta Sandra Carrasco bikitimak ere bertan izan dira. Gainera, Gogoan-por una memoria justa taldeko kideak ekitaldian izan dira.

Omenaldia hitzaldi instituzional bat eta Parot-ek hil zituen 39 biktimentzako lore eskaintza bat izan da. Horiek Oroimenaren Plazan jarritako mosaiko batean irudikatuta zeuden, Oroimenerako Zentroaren inguruan, Vitoria-Gasteizen. Maribel Franco, Sandra Carrasco (ETAk 1998an hildako Isaias Carrasco Mondragoneko PSEko zinegotziaren alaba) eta Tomas Caballero Henri Parot-ek hildako pertsonen izenak jasotzen zituen zerrenda irakurtzen ari ziren heinean utzi zituzten arrosak.

Memoria, justizia eta erreparazioa

Omenaldi horrekin erakundeek terrorismoaren biktima guztien oroimenean, justizian eta erreparazioan jarri dute arreta esplizituki, bereziki Henri Parot-ek eraildako 39 pertsonen oroimenean eta erreparazioan, krimen lazgarriak egiteagatik edo egiten laguntzeagatik kartzelan egon diren pertsonen ibilbideari buruzko omenaldi eta idealizazioekin kontrajarrita. "Egia esan, ekitaldi horiek ez  dute bakarrik biktimei kalte etiko eta moral mingarria eragiten, baizik eta, azken finean, gizarte osoari egiten dieten iraina eta laidoa dira, fanatismoak eragindako zauri sakonak sendatu nahi horretan", adierazi dute Itxasok, Dominguezek eta Artolazabalek hiru ahotsekin irakurri duten hitzaldian.

Horregatik, azpimarratu zuten "indarkeria terrorista erabili zutenen espazio publikoaren gorespen epiko horrek agerian uzten duela gure gizartearen zati garrantzitsu batek oraindik ez duela bere gain hartu terrorismoaren beharrezko deslegitimazio etiko, sozial eta politikoa. Egitate kaltegarri bat, argi eta garbi, etorkizuneko belaunaldiak balioetan hezteko".

Martiri izatera igotzea

Henri Parot-en alde deitutako ibilaldiari dagokionez –"bere ibilbide kriminal luzean zehar hilketa gehien egin dituen ETAko kideetako bat"–, erakundeetako ordezkariek azpimarratu zuten "adierazpen askatasunerako eskubideak kartzelatik ateratzea erreklamatzeko aukera babesten duela, baina erabat umiliagarria da bere biktimentzat 39 hilketa eta 240 pertsona batu dituen martiri izatera igotzea".

"Gizarte heldu eta etikoki osasuntsu batek, horrelako egoeren aurrean (Parot-en omenaldiari erreferentzia eginez), memoria, justizia eta ordaina eman behar dizkie indarkeriaren biktima guztiei, eta, bereziki, 39 biktima hilgarri horiekiko oroitzapena, maitasuna eta enpatia. Haien gainean jarri behar da arreta eta inola ere ez biktima-eragilearen gainean", adierazi zuten.

Egoera hauetan, espetxe legediak presoen gizarteratzea lortzeko hainbat mekanismo dagoeneko aurreikusten dituela gogorarazi dute, baina "banakako erantzukizuna da hori lortzeko pausoak ematea. Eta badira ezinbestean bete beharreko baldintza batzuk: autokritika egitea egindako kalteagatik, gauzatutako bidegabekeria aitortzea eta helburu politikoak lortzeko indarkeriaren zilegitasun eza onartzea".

Itxasoren, Dominguezen eta Artolazabalen ustez, "denbora asko beharko dugu terrorismoak hain sakon markatutako gizarte honetan benetako bizikidetza lortzeko". Horregatik, "borondatea eta konpromiso etiko eta pedagogiko izugarria  beharko dira gizarte osasuntsu batek beti gogoan izan behar dituelako hainbat eta hainbat pertsona errugaberen aurkako hilketak, bahiketak, mehatxuak, estortsioak eta fanatismoak eragindako zauriak".